Notariusz w zakresie swoich uprawnień działa jako osoba zaufania publicznego, korzystając z ochrony przysługującej funkcjonariuszom publicznym.
Czynności notarialne dokonane przez notariusza zgodnie z prawem mają charakter dokumentu urzędowego. Przy dokonywaniu czynności notarialnych notariusz jest obowiązany czuwać nad należytym zabezpieczeniem praw i słusznych interesów stron oraz innych osób, dla których czynność ta może powodować skutki prawne.
Rolą notariusza w systemie prawnym Rzeczypospolitej Polskiej jest zapobieganie sporom sądowym poprzez zapewnienie pewności i bezpieczeństwa obrotu.
Notariusz za swoje czynności pobiera taksę notarialną, opłatę ustalaną rozporządzeniem ministra, która jest uzależniona od typu czynności i wartości przedmiotu czynności notarialnej. Poza tym notariusz jest płatnikiem (czyli poborcą) podatku od czynności cywilnoprawnych i podatku od spadków i darowizn oraz pobiera i odprowadza do sądu opłaty sądowe.
Działalność notariuszy reguluje ustawa z dnia 14 lutego 1991 roku Prawo o notariacie.